Kategori arşivi: Motivasyon

YARATICI DÜŞÜNME VE SCAMPER TEKNİĞİ

Günümüzde yaratıcılığın doğuştan, kişide var olan bir potansiyelle ilişkisi olduğu bilinir. Yaratıcı süreç bileşenleri ele alındığında bu becerilerin pratik ile çoğaltılabileceği kişiye öğretilmektedir.

Yaratıcı Düşünme Süreci

Yaratıcılık, Antik çağlar açıklanamaz bir süreç olarak bilinmiş, zaman ilerledikçe bilinçaltı ile bilincin iş birliği (Wallas, 1926) ölçülebilir bilişsel beceriler olarak da (Guilford, 1988) yetkili kişilerce ele almıştır. Yaratıcılık, bireyin sahip olduğu kişisel ve bilişsel özelliklerin bir arada olduğu potansiyeli yüksek olan kişinin ortaya çıkarttığı ürünün özgünlüğü üzerinden açıklanabilmektedir. Yaratıcılık zamanla daha kapsamlı ele alınmaya başlanmış ve çevre üzerindeki etkileşimleri üzerince açıklanmaya çalışılmaktadır.

Süreç içerişimde ilerleyerek farklı yaratıcılık kuramlar ortaya çıkmıştır. Rhodes (1961) yaratıcılığı 4 başlık altında açıklar. Bunun için sadece kişinin yaratıcı bir birey olması yetmez yanında, yaratıcı süreç, yaratıcı ürün ve yaratıcı ortamın da olması gerekir.

SCAMPER Tekniği

Beyin fırtınası, yaratıcı sorun çözme, altı şapka, listeleme gibi kabul görmüş bir yaratıcılık tekniğidir.

Bu tekniklerin her biri yaratıcı düşünmeye yönelik farkındalık kazandırmak için kullanılır. Düşünme süreçlerini kolaylaştırır ve yaratıcılığın ortaya çıkmasını pratikleştirir. Herhangi bir yaratıcı tekniğin yaklaşımında bir ürünün yaratıcı olarak nitelendirilebilmesi için birtakım kriterlerin karşılanması gerekir. Bir ürünün özgün olması yetmez. Bunun yanında kullanıma uygunluk ve estetik önem taşır.

Bir Yaratıcılık Tekniği olan SCAMPER düşünmeyi sonuca götüren çok sayıda fikir üretmeyi amaçlayan bir tekniktir. Bir fikri, farklı türde sorular sorarak değiştirir ve çeşitlendirir. Eberle (1977) tarafından geliştirilmiştir ve İngilizce de farklı fiillerin baş harflerinden oluşan bir akronimdi. Bu fiillere özgü temel soru kalıpları vardır.

SCAMPER ve Soru Kalıpları

S-Subsitute (Yerine Koyma) Tekniğin ilk çıkışı fikrin yerine kullanılabilecek alternatif şeyler düşünmektir.

Temel soru: Fikrin yerine başka ne kullanabilirim?

C-Combine (Birleştirme) Fikirleri birleştirerek yeni bir fikir oluşturulmasını amaçlanır.

Temel soru: Hangi fikirleri birleştirebilirim?

A-Adapt (Uyarlama) Duruma uyum sağlama amacıyla fikri önceki yaratıcılıkla yeniden uyarlayarak üzerinde değişiklik yapmayı amaçlar.

Temel soru: Bu fikri koşullara uyum sağlayacak şekilde nasıl farklılaştırabilirim?

M-Modify (Modifiye Et/Küçült/Büyüt) Yeni fikirler değerlendirildikten sonra özgün bir fikir elde etmek için eldeki fikrin temel çıkış noktası üzerinden fikri yeniden büyültme veya küçültme şeklindeki değişikliklerdir.

Temel soru: Fikrimi değiştirerek farklı ve orjinal bir ürünü nasıl elde edebilirim?

P-Put to Other Uses (Başka Yerlerde Kullanma) Ortaya çıkmaya başlanmış bir fikir veya nesnenin amacın dışında da kullanmasını hedefler

Temel soru: Ürünümü başka bir yerde Nerede ve nasıl kullanabilirim?

E-Eliminate (Elemek) Ürünün bir özelliğini sistemden çıkararak daha başarılı ve yararlı hale getirmeyi amaçlar.

Temel soru: Üründen çıkarabileceğim bir şey var mı? Çıkarırsam sonuca etkisi ne olur?

R-Rearrange (Yeniden Düzenleme/Tersine Çevirme) son aşamada ürünün durumunu yeniden düzenleyerek alternatif sonuçları öğrenmeyi amaçlar.

Temel soru: “Tersine çevirebileceğim ya da tamamen değiştirebileceğim bir şey var mı?

Teknikte kullanılan bu sorular, kişilerin esnek düşünmeleri için sistem sağlayıcılardır. Bu sistem sayesinde alışılagelmiş fikirlerden uzaklaşılır ve yeni fikirlere ulaşılır.

SCAMPER Tekniği Nedir?

Özgün bir fikre ulaşmak için soru sorarak pratiklik sağlandığı yaratıcı düşünme tekniklerinden biridir. SCAMPER ismi İngilizce fiillerin ilk harfleri ile oluşturuluş bir akronimdir. Her bir harf, farklı soru kalıplarını kapsar ve özgün fikirlerin ortaya çıkmasına yardımcı olur.

SCAMPER Tekniği Neye veya Kime Yönelik Uygulanır?

Bir fikir veya nesne için farklı örnekler üzerinden harf bazında fikrin ayrı ayrı uygulanmasını baz alır. Bir sorunun çözümünü geliştirir. Özgün düşüncenin çoğalmasına yardımcıdır.

Yaratıcı Düşünce Nedir?

Yaratıcı düşünce, bireyler tarafından hayal gücü, ilham gelmesi, merak, kuralları sorgulamak ve onun dışına çıkabilmek olarak tanımlanır. Kişi, yaratıcı fikirlerinin üretilmesi için destek etkenlerden yararlanır. Sonuca götüren düşünme, problem çözme, çağrışımları birleştirerek düşünme ve yoğun soru sorma tekniği SCAMPER yaratıcı düşünce için örneklerdir.

MOTİVASYON VE VERİMLİLİK EN İYİ ARKADAŞTIR

Araştırmaya göre insanları hedeflerine ulaşmaya en çok maddi ödüller, tebrikler, kişisel ilerlemeler ve yarışmalar sağlamaktadır. Çoğu insan teşvikler ve motivasyon hakkında çalışanın işin daha iyisini yapmasını adına onlara bir ödül verilmesini düşünüyor ancak bilim, finansal kazanımların başarı için yetersiz motivasyon olduğunu söylemektedir.

Gerçek Motivasyon 

İlerleme! New York Times Bestseller yazarı Daniel Pink: “Bizi Motive Eden Nedenler Hakkında Şaşırtıcı Gerçekler” başlığı adı altında insan motivasyonuyla ilgili otuz yıllık bilimsel araştırma yapmış ve gerçek motivasyon kavramının kişinin ancak ve ancak kendi kişisel ilerleme çabalarıyla olabileceğini anlatmak istemiştir. Bilim kendimizi ve başkalarını nasıl motive edeceğinizle ilgili bize ipuçları verir. İşte motivasyonunuzu geliştirmek için bazı ipuçları.

motivasyon
Yaşasın başardım…

Küçük Galibiyetler Kendini Motive Eder

Finansal teşviklerin en iyi motivasyon türü olduğunu düşünürüz fakat Daniel Pink bu görüşün modası geçmiş olduğunu savunuyor. Daniel Pink yazılarında: “Genellikle, bir şeyi ödüllendirirseniz, daha fazlasını elde edersiniz. Bir şeyi cezalandırırsan daha az alırsın. Ve işletmelerimiz son 150 yıldır bu tür bir motivasyon planına dayanıyor.” der.

İnsanın kendi yaşamlarımızı yönlendirmesi, öğrenmesi ve yeni şeyler yaratma ihtiyacı, yüksek performans ve memnuniyetin sırrıdır. İlerlemenin kahramanı olarak küçük kazançların gücünden yararlanılmalıdır. Meslektaşlarınızla, eşinizle veya kendinizi motive etmeye çalışarak ilerlemeyi göz ardı etmemek için bir kontrol listesi hazırlayabilirsiniz.

Motivasyon İçin Yapılacaklar Listesi Nedir?

Yapılacaklar listenizi yapmak için daha önce yapmış olduklarınızla başlayın. Daha fazlasını yapmadan önce, kaydettiğiniz ilerlemeyi kontrol etmek için küçük bir tören yapın. Kendinize belli saatler içerisinde verilecek bir ödül sunun. Bu bir yemek, kitap veya yürüyüş olabilir. Kendiniz ve ekibiniz için puan tabloları hazırlayın, büyük bir projenin ortasında olduğunuzda ne durumda olduğunuzu görebilirsiniz. 

Takım arkadaşlarınız ile konuşurken ne yapacaklarını söylemek yerine şimdiden yaptıkları hakkında konuşun. Bir iltifat edin ve zaten belirli görevlerini vurgulayın. Her zaman sonuca ne kadar az kaldığını değil ne kadar ileri gittikleri hakkında konuşun. Sadece küçük kazançları kutlamaya başlayın ve büyük kayıplarınızı durdurmaya çalışın.

Kendini Motive Eden Konuşma Yarat

Kafanda nasıl bir ses var? Düşüncelerimiz gizlidir ve bu aslında iyi bir şeydir. Aklımızda gerçeklikten daha çok acımasız olabiliyoruz fakat sorun şu ki, doğru bir motivasyon için düşüncelerimiz önem taşımaktadır. Kendine soru sor? Düşünceleriniz eylemlerinize uygun mu? Düşüncelerinizi yayınlamak iyi olur mu? Bizler motivasyonumuzu inciten kötü alışkanlıklara sahibiz.

Sigara içmek, kötü yemek, egzersiz yapmamak, fazla çalışmak, az çalışmak, yalan söylemek, alkol almak, kaybetmek, dedikodu, organize olamamak, şikayet etmek, başlamak ama tamamlamamak, sorunları göz ardı etmek gibi alışkanlıklarımız düşüncelerimiz ve eylemlerimizin birbiriyle nasıl bağlantılı olduğunu açıklamaktadır. Bunlar için zihninde kendi davranış değişimini yarat ve ona motivasyon ekleyebilirsin.

Beyin En Çok Ne Söylediğimize İnanır

Shad Helmstetter “Kendinizle Konuşurken Söylenecekler” kitabında düşüncelerimizin programlandığını savunmaktadır. Kendimize anlattığımız fikirler, doğru olup olmadığına inandığımız inançları deneyimlerle öğreniyor ve düşüncelerimizle bu bilgileri programlıyoruz. Aksini düşündüğümüz de de sonuç değişmiyor beyin yine o düşünceyi programlamaya devam ediyor.

Burada önemli olan düşünce irademizi pozitif yönde tutmaya çalışmak. Kendimize söylediğimiz sınırlayıcı inançlar motivasyonumuzu etkileyebilir. Ben …. iyi değilim. Ben asla …tarzı cümleler ile beynimizi çalıştırıyorsak üretken olmanız mümkün değildir. Bunun için ne söylediğimize dikkat etmemiz gerekir. Bazen düşüncelerimize kendi gerçekliğini sınırlayıcı dilekler gelir.

Dileklerin Sınırlandırılması Nedir?

Gelecekteki olası bir durumun eksikliklerimizden kaynaklanacağını ve olmamasını düşünmektir. Farkında olmadan süreç içerisinde insanlar cümlelerinin başına “keşke” kelimesini getirerek bu düşünceyi oluşturmaya başlarlar. Bu gibi durumlar içimizde var olan olası motivasyon isteğimizi kısıtlar.

  • Keşke ben daha genç olsaydım,
  • Keşke daha zayıf olsaydım,
  • Keşke daha uzun olsaydım,
  • Keşke daha zengin olsaydım,
  • Keşke daha komik olsaydım.
  • Herhangi bir sınırlama isteğiniz olduğunda 

Keşke…kelimesi ile başlayan bir cümleyi, her şey daha iyi olurdu …şeklinde değiştirirseniz sınırlayıcı inançlarınızı bir seviye değiştirebilirsiniz. Yol gösterici olabilir.

verimlilik
keşkeler iyi ki olsun!

Şimdi Değişim Zamanı

Kendi kendine konuşarak motivasyonunu nasıl 5 adımda değiştirebilirsin? Dr. Helmstetter kendi kendimize konuşmamızın kendi düşünce yapımızı ve motivasyonumuzu etkilediğini savunmaktadır. 

Olumsuzu Kabul Etme

Yapamam ...” Kendi gerçekleriniz ve sınırlama dilekleriniz kendiniz hakkında kabul ettiğiniz mevcut olumsuz fikirlerdir.

Olumsuzu Değiştirme İhtiyacı

Yapmam gerek…”, “Yapmam gereken…” “Umarım”. Burası şimdi olduğumuz yerdir. Bu yer sınırlanmış dileklerimizi değiştirmeye çalışmaktır.

Değişime Karar Verme

Artık …” Bu cümleyi kurarken sahip olduğumuz sınırlayıcı inançları değiştirmeye karar vermiş olmaktayız.

Daha İyi Ol

Ben …” Kendi adınızla başladığınız her yeni cümle yeni bir öz-vizyon ve özgün konseptinizi yaratır.

İsteğini Evrensel Beyana Sun

Bu …” Kendi inancınız ile etrafınızdaki dünyayı değiştirmeyi taahhüt et.  Ancak değişime bağlı kalmak işin en zor kısımdır. Bunun için kafa sesinizi değiştirmelisiniz. Kafa sesinizi düşünün. Bu ses, gerçek hayatta kullandığınız ses gibi mi? Kendinle konuştuğun gibi başka biriyle konuşur musun?

Bu sorulara göz atın ve kendinle ilgili 7 gün eylem çalışması yapın. Kendinle konuştuğun zaman, nereyi düşlüyorsun? Bunları not edip bu düşünceleri 5 adımda anında değiştirebilir ve eski-yeni inançlarını inceleyebilirsin.

Kendini Motive Etmeyi Seç

Seçme şansımız var. Ve bunu yapmaya sadece siz karar verebilirsiniz. Bu sebeple kendimizi heyecanlandırmak için hepimizin ritüellere, rutinlere ve alışkanlıklara ihtiyacı vardır. Bu bir toplantıdan, önemli bir tarihten veya bir olaydan önce yaptığımız herhangi bir şey olabilir. Böylece önce ruhunu mutlu ederek kendini motive etmeye başlayabilirsin. Son olarak daima üretken olmayı deneyin! Verimlilik ve motivasyon en iyi iki arkadaştır.  
 

  • Liderlik,
  • Verimlilik,
  • Motivasyon,
  • İletişim,
  • Kişisel gelişim
  • Motivasyon