Marka, birini diğerinden ayrıcalıklı kılacak şekilde özelliklerini ortaya çıkaran, temsili imgelerle akılda kalıcılığı sağlamaya çalışan isim, logo, slogan gibi kombinasyonların oluşturduğu bilişsel bir tanıtımdır.
Ayrıcalık sağlar. Adı, işareti ve tasarımı ile ürün veya hizmetin tanınmasını kolaylaştırır, benzerlerinden farklılaştırır ve belli hukuk kuralları çerçevesinde korunur. Birçok pazarlamacının çok sık kullandığı ve karşılaştığı her marka bir ürün olabilir fakat her ürün bir marka olamaz sözünden anlaşıldığı gibi marka üründen daha kapsamlı, var olan pazara ürün veya hizmetleri çabuk ulaştıran ve hedef kitlenin karar vermede önemli rol oynayan bir kendine has harf, rakam, renk, şekilden oluşan, farklı boyutta olabilen bileşenleridir.
Peki bu kadar farklı bileşen bir araya getirdiğimizde Markaya özgü bir kalıcılık ve sürekliliğini sağlamak için neler yapmalı?
marka nedir
Marka tüketiciye iletişim sunar. İstenilen ürün veya hizmeti için belli bir konum bilinirliliği verir.
Markanın algıda seçicilik yaratma görevi vardır.
- Marka sunduğu yararları hedeflediği kitle ile bağdaştırmalı,
- Pazarlama karması elemanlarını hedef tüketicinin istek ve ihtiyaçlarına göre belirlemeli,
- Markanın üstlendiği misyonu en iyi şekilde anlatabileceği tanıtım kanalları bulmalı,
- Pazarlama iletişimi bileşenleri ile marka vaadini desteklemelidir.
Başarılı bir marka üretimden başlayarak, pazarlama, tanıtım, satış, dağıtım, tedarik, halkla ilişkiler, reklam, sosyal medya gibi ortak çalıştığı bileşenlerle kendine özgü kurallar oluşturularak yönetilmelidir.
Marka sürekliliğinde amaç; ürün ve hizmette iyi ürün veya iyi hizmet ortaya çıkarmak kaliteyi sunmaktır. Ön koşul kalitenin sağlanmış olmasıdır.
Marka görsel bir kimliktir. Yapılan iş ile tutarlı olmalıdır.
Her tüketicinin bildiği her marka onu “marka” yapmaya yetmez, en iyi bilinen marka, en çok kazanan marka değildir. En iyi Marka her tüketicinin bildiği marka değil belirlenen ve hedeflenen gruba yönelik en iyi konumlandırmayı yapabilmiş olandır.
En iyi marka; Marka stratejilerini kendine has kurallar ölçüsünde konumlandırır.
Marka konumlandırmada belirlenecek belli birtakım unsurlar hedeflenen konum öncesi pratiklik sağlar;
- Marka fikri net olmalıdır: Markalar işletmeler için değil tüketiciler için vardır ve onların zihninde yer alırlar. Belirlenen hedef kitlenin zihninde kurgulayarak yaratılmak istenen konumlandırma pratik, anlaşılır olmalıdır.
- Marka Fikri Güvenilir olmalıdır: Zihne yerleşmiş her marka mesajı hedef kitleye güven vermeli ve markanın vaadine odaklanmalı ve markanın tüketiciye vereceği yararı anlatmalıdır.
- Marka Kendi içinde Kararlı olmalıdır: Günümüz şartlarında istenilen her şeye kolayca ulaşılabilecek bir devirdeyiz. Tüketiciler her ne kadar hizmet kalitesini ön planda tutmuş olsalar da rakip bir firma, farklı görüşler duygu ve davranışlarımızı etkileyebilmekte. Bu nedenle marka ürün veya hizmetlerinde sunduğu her ne ise kitleye farklılaşma adına değişiklikler yaparken kendi kalitesinden, performansından, hizmetinden, sunumundan ödün vermemelidir.
- Marka Rekabet edebilir olmalıdır: Marka piyasadaki yerini konumlandırırken bir yandan da rakiplerine rekabet fırsatı vermelidir. İşletmeler konumlandırma yaparken rekabeti de göz önünde bulundurmalı, piyasa da var olan veya yeni karşılaşılabilecek markaları mutlaka izlemeli, marka vaadi ile eşit oranda doğru bir performans sergilemeye devam etmelidir.
Marka çalışmaları, tüketici zihin ve davranışlarının nasıl işlediğiyle ilgili psikometrik çalışmaları da kapsar. Piyasada yer edinmeden önce, belirlenen hedef kitlenin zihnindeki boşluğu keşfeder, ilk olmaya çalışır, onlara daha kolay ulaşabilmek için satın almayı kolaylaştırır. Markası için çalışmaları düzenler. Rakipleri analiz eder, Kendini nerede görmek istiyorsa en uygun yere en uygun imajla markayı konumlandırır. Konumlandırma, müşterinin zihninde canlandırdığı algı ile sürekliliğine devam eder.
Marka uzun bir yolculuktur. Konumlandırma, yaratılan bir markanın tüketici zihninde nasıl farklılaşabileceğini anlamaktır.